Notice: Undefined variable: grid_data in /home/u8284090/sen.av.tr/assets/php/function.php on line 84
Notice: Undefined variable: grid_data in /home/u8284090/sen.av.tr/assets/php/function.php on line 84
Notice: Undefined variable: grid_data in /home/u8284090/sen.av.tr/assets/php/function.php on line 84
Mevzuat Kapsamında Ticari Elektronik İletiler
17.05.2024 / Stj. Av. Aleyna Çarpar
1- Ticari Elektronik İleti Nedir?
Ticari Elektronik İleti; 6563 Sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’un “Tanımlar” başlıklı 2. maddesinde (“Kanun”) ve 29417 Sayılı Ticari İletişim ve Ticari Elektronik İleti Hakkında Yönetmelik’in “Tanımlar” başlıklı 4. maddesinde (“Yönetmelik”): “Telefon, çağrı merkezleri, faks, otomatik arama makineleri, akıllı ses kaydedici sistemler, elektronik posta, kısa mesaj hizmeti gibi vasıtalar kullanılarak elektronik ortamda gerçekleştirilen ve ticari amaçlarla gönderilen veri, ses ve görüntü içerikli iletiler” olarak tanımlanmıştır. Gelişen teknoloji nedeniyle mevzuatta anılan vasıtalar sınırlı sayıda sayılmamıştır. Mevzuatta yer almayan farklı bir iletişim aracı kullanılarak alıcılara ticari elektronik ileti gönderilebilir.
2- İYS Sistemi Nedir?
İleti Yönetim Sistemi (İYS), Yönetmelik’in “Tanımlar” başlıklı 4. maddesinde: “Ticari elektronik ileti onayı alınmasına, reddetme hakkının kullanılmasına ve şikâyet süreçlerinin yönetilmesine imkân tanıyan sistem” olarak tanımlanmıştır. Başka bir deyişle İYS, tüm hizmet sağlayıcıların ticari elektronik ileti onaylarını kayıt altına aldığı, alıcıların da onay verebildiği ya da mevcut onayları için ret haklarını kullanabildikleri ulusal veri tabanı sistemidir. Bu sistem sayesinde ticari elektronik iletilerin yönetimi tek noktadan yapılabilir, bu durum hem alıcılar hem hizmet sağlayıcılar için kolaylık sağlar. Buna ek olarak sistem sayesinde ticari elektronik iletiler sistem üzerinden filtrelenir ve sadece izin vermiş vatandaşlara gönderim yapılır[1].
3- Ticari Elektronik İleti Gönderme Koşulları Nelerdir?
Ticari elektronik ileti göndermek için, alıcıların onayı gerekir. Onay yazılı veya her türlü elektronik iletişim aracı ile alınabileceği gibi, İYS sistemi üzerinden de alınabilir. Onayda, alıcının ticari elektronik ileti gönderilmesine ilişkin kabulünün olduğunu belirtir olumlu irade beyanı ve elektronik iletişim adresi yer alması gerekir. Onayın fiziki alınması halinde ayrıca onay veren alıcının imzası gerekir (Yönetmelik m.5).
4- Ticari Elektronik İleti Gönderilirken Onay Aranmayan Haller Nelerdir?
- Alıcı kendisi ile iletişime geçilmesi amacıyla iletişim bilgilerini paylaşmışsa ve ileti temin edilen mal veya hizmete ilişkin değişiklik, kullanım ve bakıma yönelik ise bu halde onay aranmaz.
- İleti, devam eden abonelik, üyelik veya ortaklık durumu ile tahsilat, borç hatırlatma, bilgi güncelleme, satın alma ve teslimat veya benzeri durumlarına ilişkin bildirimleri ya da hizmet sağlayıcıya ilgili mevzuatla getirilen bilgi verme yükümlülüğü durumlarını içerirse önceden onay alma zorunluluğu aranmaz. Ancak şu unutulmamalıdır ki bu tür bildirimlerde herhangi bir mal veya hizmet özendiriliyorsa ya da tanıtılıyorsa bu halde onay aranır.
- İleti, tacir veya esnafın elektronik iletişim adresine gönderilirse onay alınması zorunlu değildir. Ancak aşağıda detaylı olarak açıklanacağı üzere reddetme hakkını kullanan tacir ve esnaflara onayları alınmadan ileti gönderilemez.
- Sermaye piyasasına ilişkin mevzuat uyarınca aracılık faaliyetinde bulunan şirketlerce müşterilerine bilgilendirme amaçlı gönderilen ticari elektronik iletiler için onay alınması zorunlu değildir (Yönetmelik m.6).
5- Ticari Elektronik İletinin İçeriğine İlişkin Unsurlar Nelerdir?
Ticari elektronik iletinin içeriği alıcıdan alınan onaya uygun olmalı ve belli unsurları taşımalıdır.
- Şöyle ki ticari elektronik iletinin başlığında veya içeriğinde; tacirler için MERSİS numarası ve ticaret unvanına, esnaflar için adı ve soyadı ile T.C. veya vergi kimlik numarasına yer verilmelidir. Eğer ticari elektronik ileti kısa mesaj gibi sınırlı alanlar kullanılarak gönderilirse; tacirler için MERSİS numarasına yer verilmesi yeterlidir. Sesli arama içeriğinde ise; tacirler için tacirin ticaret unvanına, esnaflar için ise esnafın adı ve soyadına yer verilir[2].
- Ticari elektronik iletide hizmet sağlayıcının telefon, kısa mesaj numarası, faks, elektronik postası gibi erişilebilir durumda olan iletişim bilgilerinden en az biri yer almalıdır.
- Ticari elektronik iletide; tanıtım, kampanya ve bilgilendirme gibi niteliği belirleyici bir ibareye yer verilmesi gerekir ancak ticari elektronik iletinin niteliği içeriğinden açık bir biçimde anlaşılıyorsa böyle bir ibareye gerek yoktur. Bu ibare; kısa mesaj yoluyla gönderilen iletilerde iletinin başlangıcında, elektronik posta yoluyla gönderilen iletilerde konu bölümünde, sesli aramalarda ise görüşmenin başlangıcında bulunur.
- Ticari elektronik iletide indirim ve hediye gibi promosyonlar ile promosyon amaçlı yarışma veya oyunlar olması halinde bu husus iletide açıkça belirtilmelidir.
- Promosyonların geçerlilik süresi ve alıcının bunlardan faydalanmak için yerine getirmek zorunda olduğu yükümlülüklere ilişkin şartlar, açık ve şüpheye yer vermeyecek şekilde, bu hususlara özgülenmiş bir URL adresi veya müşteri hizmetleri numarası gibi kolay bir şekilde ulaşılabilecek yöntemlerle alıcıya sunulur (Yönetmelik m.8).
- Kanun’un 8. ve Yönetmelik’in 9. maddesinde ticari elektronik ileti almayı reddetme hakkı düzenlenmiş olup, alıcılar diledikleri zaman hiçbir gerekçe belirtmeksizin ticari elektronik almayı reddedebilirler. İlgili maddeler uyarınca alıcının ticari elektronik ileti almayı reddetmesi halinde ticari elektronik iletide alıcının bu ret bildirimine ilişkin ibarenin yer alması zorunludur.
Yukarıda sayılan unsurlar her ne kadar her ticari elektronik iletide bulunması gereken zorunlu unsurlar olsa da Ticaret Bakanlığı’nın ilgili birimlerinden verilen görüş neticesinde, bazı hallerde bu unsurların aranmadığı söylenebilir. Şöyle ki Yönetmelik’in 6. maddesinde düzenlenen ve yazının “Ticari Elektronik İleti Gönderilirken Onay Aranmayan Haller Nelerdir?” başlığı altında sayılmış olan onay alınmadan gönderilebilen iletilerde işbu zorunlu unsurlar da aranmaz.
6- Ticari Elektronik İleti Şikayetlerinde Uygulanan Yaptırım Nedir?
Ticari amaçla gönderilen istenmeyen elektronik iletilere ilişkin şikayet başvuruları Ticaret Bakanlığınca incelenir ve Kanuna aykırı olarak ticari elektronik ileti gönderdiği tespit edilen gerçek veya tüzel kişilere idari para cezası uygulanır[3].
[1] İleti Yönetim Sistemi, https://iys.org.tr/iys/nedir
[2] T.C. Ticaret Bakanlığı, https://ticaret.gov.tr/ic-ticaret/sikca-sorulan-sorular/elektronik-ticaret
[3] T.C. Ticaret Bakanlığı https://ticaret.gov.tr/ic-ticaret/sikca-sorulan-sorular/elektronik-ticaret