15.03.2022 tarih ve 31779 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 5303 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile 4458 sayılı Gümrük Kanunun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkında Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar’ın yürürlüğe koyulmasına karar verilmiştir.

4458 sayılı Gümrük Kanunun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkında Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar (“Değişiklik Kararı”)  uyarınca;

Değişiklik Kararı madde 1 ile 29.09.2009 tarihli ve 2009/15481 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan 4458 Sayılı Gümrük Kanununun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkında Kararın (“4458 sayılı Karar”) 45. maddesinin 3  ve 4. fıkraları yürürlükten kaldırılmıştır. Bu doğrultuda aşağıdaki hükümlerin yürürlükten kalktığını görüyoruz:

(3) Türkiye Gümrük Bölgesindeki bir tüzel kişiye posta ya da hızlı kargo taşımacılığı yoluyla gelen, bedeli gönderi başına toplam 22 Avro'yu geçmeyen ve ticari miktar ve mahiyet arz etmeyen eşyanın değeri üzerinden, 62 nci maddede belirtilen esaslar çerçevesinde tek ve maktu bir vergi tahsil edilir. (25.07.2019 tarihli ve 30842 sayılı R.G. CK 1361 ile eklenmiştir)

(4) Birinci ve üçüncü fıkra kapsamındaki eşyanın cins, nevi, nitelik, miktar ve kıymetine ilişkin düzenleme yapmaya Bakanlık yetkilidir. (25.07.2019 tarihli ve 30842 sayılı R.G. CK 1361 ile teselsül ve değişik)

45. maddenin (3) ve (4) numaralı fıkraları kaldırılmadan önce; m.45/3 gereğince, bir tüzel kişiye gelen ve 22 Avro’yu geçmeyen, ticari miktar ve mahiyet arz etmeyen eşyanın değeri üzerinden 4458 sayılı Karar m.62 uyarınca;

(a) Avrupa Birliği ülkelerinden doğrudan gelmesi durumunda % 18,

(b) Diğer ülkelerden gelmesi durumunda % 20,

(c) Kitap veya benzeri basılı yayın için % 0,

(ç) 6/6/2002 tarihli ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (IV) sayılı listede yer alan eşya olması durumunda yukarıdaki oranlara ilave % 20,

tek ve maktu bir vergi uygulaması yapılmaktaydı.

Değişiklik Kararı madde 3 ile 4458 sayılı Karar m.62 aşağıdaki şekilde değiştirilmiş olup, yeni m.62/3'nin kaldırılan m.45/3’ün uygulamada devamı niteliğinde olduğu görülmektedir.

Değiştirilen m.62 aşağıdaki gibidir;

Madde 62- (1) Posta veya hızlı kargo taşımacılığı yoluyla bir gerçek kişiye gelen ve ticari miktar ve mahiyet arz etmeyen, kıymeti 150 Avro’yu geçmeyen eşya ile kıymeti 1500 Avro’yu geçmeyen ilaç cinsi eşyanın değeri üzerinden;

(a) Avrupa Birliği ülkelerinden doğrudan gelmesi halinde %18,

(b) Diğer ülkelerden gelmesi halinde %30,

(c) 6/6/2022 tarihli ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (ıv) sayılı listede yer alan eşya olması durumunda yukarıdaki oranlara ilave %20,

Oranında tek ve maktu bir vergi tahsil edilecektir.

(2) Posta veya hızlı kargo taşımacılığı yoluyla bir gerçek kişiye gelen ve ticari miktar ve mahiyet arz etmeyen, kıymeti 1500 Avro’yu geçmeyen kişisel kullanıma mahsus kitap veya benzeri basılı yayın için 45 inci maddede belirtilen limitleri aşan eşyanın değeri üzerinden %0 oranında tek ve maktu bir vergi uygulanır.

(3) Posta veya hızlı kargo taşımacılığı yoluyla bir tüzel kişiye gelen ve ticari miktar ve mahiyet arz etmeyen, kıymeti 22 Avro’yu geçmeyen eşyanın değeri üzerinden birinci fıkrada belirtilen oranlarda tek ve maktu bir vergi tahsil edilir.

(4) Kıymeti 1500 Avro’yu geçmemek şartıyla, yolcu beraberinde gelen Ek-9’daki liste kapsamı dışında kalan ve değeri 61 inci maddede belirtilen hediyelik eşya limitinin üzerinde olan ticari miktar ve mahiyet arz etmeyen eşyanın değeri üzerinden birinci fıkrada belirtilen oranlarda tek ve maktu bir vergi tahsil edilir.

(5) Birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarda sözü edilen limiteler dahilinde getirilen eşyanın brüt 30 kilogramı geçmemesi gerekir.

(6) Diplomatik eşya ve 58 inci madde kapsamı yolcu eşyasının posta veya hızlı kargo taşımacılığı yoluyla gelmesi halinde kıymet ve ağırlık sınırı uygulanmaz.

Eski Madde 62 ile Yeni Madde 62’nin Karşılaştırması

1. Eski m.62 kapsamında tek ve maktu vergi uygulaması yapılacak eşyadan kasıt, kıymeti 1500 Avro’yu geçmemek ve ticari miktar ve mahiyet arz etmemek şartıyla;

i. Posta veya hızlı kargo taşımacılığı yoluyla gelen,

ii. Kişisel kullanıma mahsus kitap veya benzeri basılı yayın için 45. maddede düzenlenen 150 Avro’yu aşan,

iii. Yolcu beraberinde gelen eşya açısından m.59’daki limitleri aşan, başka bir deyişle Ek-9’da yer alan kişisel eşya olmayan kişisel ve hediyelik eşya olup, m.61 uyarınca her bir yolcu için 430 Avro’yu, 15 yaşından küçük yolcu için ise 150 Avro’yu aşan,

Eşyadır.

2. Yeni m.62 açısından tek ve maktu vergi uygulaması yapılacak eşyanın kapsamına ise;

i. Posta ve hızlı kargo taşımacılığı yoluyla bir gerçek kişiye gelen ve  ticari miktar ve mahiyet arz etmemek şartıyla;

- ​​​​​​​​​​​​​​Kıymeti 150 Avro’yu geçmeyen eşya ile kıymeti 1500 Avro’yu geçmeyen ilaç cinsi eşya,

- Kıymeti 1500 Avro’yu geçmeyen, kişisel kullanıma mahsus kitap veya benzeri basılı yayın için 45. maddede belirtilen 150 Avro limitini aşan eşya,

- Tüzel kişiye gelen ve kıymet 22 Avro’yu geçmeyen eşya,

İle,

ii. Kıymeti 1500 Avro’yu geçememek şartıyla, yolcu beraberinde gelen, Ek-9’da yer alan kişisel eşyadan olmayan ve değeri m.61’de belirtilen her bir yolcu için 430 Avro’yu, 15 yaşından küçük yolcu için ise 150 Avro’yu aşan eşya,

Girmektedir.

3. Eski madde 62 ile yeni madde 62 karşılaştırıldığında; maddenin çoğunlukla şekil ve sıralamasında değişiklik yapıldığı, esasen yapılan tek değişikliğin ise posta veya hızlı kargo ile gelen eşya kıymetinin, ilaç olmaması halinde 1500 Avro’dan 150 Avro’ya indirilmesi olduğu, bu halde 150 Avro üzerinde olup, posta veya hızlı kargo ile gelen eşyanın ilaç olmaması halinde, Bakanlıkça basitleştirilen gümrük beyanı kapsamında serbest dolaşıma giriş rejimine konu eşya arasında yer almayacağı ve normal usulde gümrük beyanının yapılacağı söylenecektir.

4. Her ne kadar bu değişikliğin alıcılara bir külfet oluşturacağı düşünülecek olsa da, Değişiklik Kararı’nın 10. maddesi ile 4458 sayılı Kararın 126. maddesinde yapılan değişikliğe dikkat çekmekte yarar bulunmaktadır. Yeni m.126/1-b ile normal usulde beyan edilecek olan, serbest dolaşıma giriş rejimine konu, değeri 150 Avro’yu aşan ancak 1500 Avro’yu aşmayan, ticari miktar ve mahiyet arz etmeyen eşyanın da gümrük beyanı dahil tüm gümrük işlemlerine ilişkin faaliyetlerinin takip edilip sonuçlandırılmasında, posta idaresi ile Bakanlıkça belirlenen koşulları taşıyan hızlı kargo taşımacılığı yapan şirketlerin dolaylı temsilci olarak yetkili kılınabileceği, bu halde, 150 Avro’yu aşan ancak 1500 Avro’yu aşmayan eşya açısından her ne kadar normal usulde beyan söz konusu olsa da, m.126’da yapılan bu değişiklik ile bu işlemlerin dolaylı temsilci sıfatıyla hızlı kargo taşımacılığı yapan şirketler tarafından takibinin önü açıldığı, bu suretle kişilerin gümrük müşaviri ile anlaşma yapmasına veya gümrük idaresine gelmesine gerek kalmaksızın kapısına teslimat yapılmasının mümkün olacağını belirtmek gerekmektedir.​​​​​​​

5. Kitaplar veya benzeri basılı yayınlar açısından ise; eskiden 150 Avro’yu aşmaları halinde tek ve maktu vergilendirme mevcutken ve kitap veya benzeri basılı yayın için işbu vergi oranı %0 olarak belirlenmişken, yeni uygulama ile esasa ilişkin herhangi bir değişikliğin yapılmadığı, kitap veya benzeri basılı yayın niteliğindeki eşyanın 150 Avro’yu aşması halinde %0 oranında vergi uygulanacağı hususunun (2) numaralı fıkra içerisinde düzenlendiği, bu suretle kitaplar veya benzeri basılı yayınlar açısından belirlenen %0 oranın, maddenin (1) numaralı fıkrasında sıralanan oranlar arasından kaldırıldiğini belirtmek isteriz. ​​​​​​​

6. Karar ile kaldırılan m.45/3’ün uygulaması ise; m.62/3 ile aynen devam edecektir. İşbu değişikliğe uyum sağlamak açısından m.62’nin başlığı “Gerçek Kişilerce Serbest Dolaşıma Sokulacak Diğer Eşya”dan “Serbest Dolaşıma Sokulacak Diğer Eşya” olarak değiştirilmiştir.​​​​​​​​​​​​​​

7. Eski m.62 uyarınca;

(a) Avrupa Birliği ülkelerinden doğrudan gelmesi durumunda %18,

(b) Diğer ülkelerden gelmesi durumunda %20,

(c) Kitap veya benzeri basılı yayın için %0,

(d) 6/6/2002 tarihli ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanuna ekli (IV) sayılı listede yer alan eşya olması durumunda yukarıdaki oranlara ilave %20,

Oranında tek ve maktu bir vergi tahsil edilecektir.

8. Yeni m.62 uyarınca;

(a) Avrupa Birliği ülkelerinden doğrudan gelmesi halinde %18,

(b) Diğer ülkelerden gelmesi halinde %30,

(c) 6/6/2002 tarihli ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanuna ekli (IV) sayılı listede yer alan eşya olması durumunda yukarıdaki oranlara ilave %20,

Oranında tek ve maktu bir vergi tahsil edilecektir.

Görüldüğü üzere oranda yapılan yegane değişiklik; eşyanın Avrupa Birliği dışındaki diğer ülkelerden gelmesi halinde oranın %20 değil %30 olarak belirlenmesidir.

9. Bu hususlar dışında;

- Posta ve hızlı kargo taşımacılığı yoluyla belirlenen limitler dahilinde getirilen eşyanın brüt 30 kilogramı geçmemesi,

- Diplomatik eşya ve kişisel eşya kapsamı yolcu eşyasının posta veya hızlı kargo taşımacılığı yoluyla gelmesi halinde kıymet ve ağırlık sınır uygulanmayacağı,

Yönündeki hükümlerin uygulamasına devam edilmektedir.