Tüketicinin Ön Bilgilendirmesine İlişkin Olarak Aracı Hizmet Sağlayıcının Sorumluluğu

28.12.2023 / Stj. Av. Elif Bengü Aydın

Tüketicinin ön bilgilendirmesine ilişkin olarak satıcı ve sağlayıcının sorumluluğu, 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 48’inci maddesinin ikinci fıkrasında düzenlenmiştir. Bu düzenlemeye göre, tüketici, mesafeli sözleşmeyi ya da buna karşılık gelen herhangi bir teklifi kabul etmeden önce ayrıntıları yönetmelikte belirlenen hususlarda ve siparişi onaylandığı takdirde ödeme yükümlülüğü altına gireceği konusunda açık ve anlaşılır şekilde satıcı veya sağlayıcı tarafından bilgilendirilmelidir.

Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 48’inci maddesinde ayrıca satıcı ve sağlayıcı ile birlikte aracı hizmet sağlayıcısına da belli yükümlülükler yüklenmiştir. Aracı hizmet sağlayıcı, aracı hizmet sağlayıcının aracılık ettiği mesafeli sözleşme bakımından, veri girişinin satıcı veya sağlayıcı tarafından yapıldığı durumlar hariç olmak üzere, tüketiciye ön bilgilendirmenin yapılmasından, teyidinden ve ispatından satıcı veya sağlayıcı ile birlikte sorumlu tutulmuştur.  

Aracı hizmet sağlayıcı aracılık ettiği mesafeli sözleşmelerde, mesafeli sözleşme kurulmadan ya da buna karşılık gelen herhangi bir teklif tüketici tarafından kabul edilemeden önce Tüketiciyi Mesafeli Sözleşmeler m.5/1 de yer alan zorunlu hususlar hakkında bilgilendirmekten satıcı ve sağlayıcı ile birlikte müteselsilsen sorumludur. Ne var ki, burada aracı hizmet sağlayıcının sorumluluğu veri girişinin aracı hizmet sağlayıcı tarafından yapıldığı durumlarla sınırlandırılmıştır. Bir başka ifadeyle veri girişinin aracı hizmet sağlayıcı tarafından yapıldığı durumlarda, aracı hizmet sağlayıcı ön bilgilendirmede meydana gelen eksikliklerden ve verilerin doğruluğundan satıcı ve sağlayıcı ile sorumludur. Bununla birlikte, eğer veri girişi satıcı veya sağlayıcı tarafından yapılır ise o zaman aracı hizmet sağlayıcının sorumluluğu ortadan kalkmaktadır.

Aracı hizmet sağlayıcının satıcı ve sağlayıcı ile müteselsilen sorumlu olduğu başka bir ön bilgilendirme yükümlülüğü ise Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği’nin sekizinci maddesinde. Bu maddeye göre, aracı hizmet sağlayıcı; tüketiciyi, siparişi onaylandığı takdirde ödeme yükümlülüğü altına gireceği konusunda bilgilendirmekle yükümlüdür. Bu bilgilendirme tüketici siparişi onaylamadan hemen önce, açık ve anlaşılır şekilde yapılmalıdır. Aksi halde tüketici siparişiyle bağlı değildir.

Ön bilgilendirmenin satıcı veya sağlayıcı ile aracı hizmet sağlayıcı tarafından ne şekilde yapılacağı konusu ise Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği’nin altıncı maddesinde düzenlenmiştir. Satıcı, sağlayıcı ve aracı hizmet sağlayıcı en az on iki punto büyüklüğünde, anlaşılabilir bir dil kullanılarak sade ve okunabilir şekilde tüketiciyi bilgilendirmelidir. Ayrıca kullanılan uzaktan iletişim aracına uygun bir şekilde bilgilendirmelerin yapılması gerekir.  Bu yükümlülüklere uyulmadığı takdirde sözleşme kurulmamış sayılır.

Satıcı veya sağlayıcı ile aracı hizmet sağlayıcının sorumluluğu yalnızca tüketiciye ön bilgilendirme yapmakla sınırlı kalmayıp, bu kişiler ayrıca tüketicinin ön bilgileri edindiğini teyit etmekle ve ön bilgilendirmeyi ispatla yükümlüdür (TKHK m. 48/6-a ve Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği m. 7)

Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği’nin aracı hizmet sağlayıcının yükümlülükleri başlıklı 12/a maddesinde aracı hizmet sağlayıcının ön bilgilendirmeye ilişkin olarak ön bilgilendirmenin yapılması, teyidi ve ön bilgilendirmenin yapıldığının ispatına dair yükümlülükleri ayrıca düzenlenmiştir.

Söz konusu düzenlemelerle satıcı ve sağlayıcı ile birlikte aracı hizmet sağlayıcının da ön bilgilendirmenin yapılması hususunda sorumlu tutulması ile tüketici korunması amaçlanmıştır. Tüketici çoğu zaman aracı hizmet sağlayıcının aracılık ettiği mesafeli sözleşmelerde satıcı ve sağlayıcıyı tanımadan işlem yapmakta olup bu doğrultuda kanun koyucu tarafından yapılan düzenlemelerle aracı hizmet sağlayıcının sorumluluğunun kapsamının genişletilmesi ile tüketicinin korunması sağlanmıştır.